Kva er pensjon?
Synest du pensjon er komplisert? Du er ikkje aleine. Annankvar nordmann veit ikkje kva dei får i pensjon. Her får du ei kort innføring i kva pensjon er.
Pensjon er dei pengane du skal leve av når du vert pensjonist - ei form for løn. Du kan sjølv påverke korleis pensjonen din vert, og du bør tenke på pensjonen din i alle fall frå du er 35-40 år.
Slik er pensjonen bygd opp
Det finst mange ulike typar pensjonar, men enkelt forklart er pensjon bygd opp av tre nivå.
Folketrygda er grunnmuren
Alderspensjonen du får frå folketrygda ligg i botnen. Alle som har budd i Noreg i minst tre år etter at dei har fylt 16 år, har rett til alderspensjon. Kor mykje du kjem til å få betalt ut frå folketrygda, heng først og fremst saman med kor mykje du har jobba.
Tenestepensjon er neste nivå
Tenestepensjon er pengar som arbeidsgjevaren din set av for at du skal nyte godt av dei når du vert pensjonist, altså ei utsett løn. Er du tilsett i ei offentleg verksemd, er du automatisk medlem av ei offentleg tenestepensjonsordning. Det er ein del av tilsetjingsvilkåra dine. Viss du har vore medlem i ei slik pensjonsordning i tre år og jobba meir enn minstegrensa for medlemskap, har du krav på offentleg tenestepensjon.
Viss du er tilsett i ei privat verksemd, har du rett til såkalla obligatorisk tenestepensjon, OTP, som vart innført i 2006. Du kan få meir informasjon frå arbeidsgjevaren din.
Frivillige spare- eller pensjonsordningar
Viss du ønskjer det, kan du inngå eigne spareavtalar slik at pensjonen vert høgare. Du kan til dømes spare i fond eller teikne individuelle pensjonsavtalar hos bank eller forsikringsselskap.
Kva vert din totale pensjon?
Den totale pensjonen er avhengig av kor mykje du har opparbeidd deg i dei ulike nivåa. Viss du ønskjer å få rekna ut pensjonen din, kan du ta kontakt med NAV og dei tenestepensjonsordningane du har vore medlem av. For å sjå oppteninga di hos oss, kan du logge inn på Min Side.
Heile pensjonssystemet er revidert
Frå 2011 har vi nye pensjonsreglar i Noreg. Framleis er pensjon bygd opp av tre nivå, som illustrert her. Skilnaden ligg på to av nivåa, sidan alderspensjonen frå folketrygda og tenestepensjonen vert rekna ut etter nye reglar. Dei nye reglane er ennå ikkje bestemd for POA.