AFP og inntekt
I søknaden om AFP er det viktig at du gir oss beskjed om kor mykje du kjem til å tene i tillegg til pensjonen.
Dersom det viser seg at den reelle inntekta di vil avvike med meir enn 15 000 kroner per år frå den sannsynlege inntekta du har oppgitt, må du gi oss skriftleg beskjed om det. Då reknar vi ut ein ny pensjonsgrad og justerer pensjonsutbetalinga. Dette gjer vi frå du melder frå til oss om endra inntekt. Vi justerer berre utbetalinga fram i tid. Om du hatt feil AFP over tid, vil det bli vurdert når etteroppgjeret for inntektsåret ligg føre.
Du må melde frå om endring av inntekt
Dersom du tener meir eller mindre enn det du oppgav då du søkte om AFP, må du melde frå om at inntekta di er endra.
- Før du fyller 65 år
Du må melde frå til NAV. Dei reknar ut AFP-en din på ny, med ny pensjonsgrad. - Frå du fyller 65 år
Du må melde frå til SPK. Bruk kontaktskjemaet og opplys om ny årsinntekt. Vi reknar ut AFP-en din på ny, med ny pensjonsgrad.
Dersom du har delvis AFP, men skal slutte å jobbe og ta ut heil AFP, så får vi melding frå arbeidsgivaren din. Det er likevel viktig at du melder frå til oss om total årsinntekt. NB: Dette gjeld berre viss du tar ut heil AFP etter at du har fylt 65 år.
Har du allereie AFP, treng du ikkje å sende oss ein ny søknad om du skal auke AFP-graden. Det er tilstrekkeleg at vi får melding frå arbeidsgivaren din.
Kva er inntekt?
All pensjonsgivande inntekt i folketrygda fører til lågare AFP. Dette inkluderer både lønns- og næringsinntekt og honorar. Ønskjer du meir informasjon om pensjonsgivande inntekt i folketrygda, sjå folketrygdlova.
Har du gått direkte frå full stilling til 100 prosent AFP, vil pensjonsgivande inntekt frå den avslutta stillinga ikkje påverke AFP. Dette gjeld sjølv om utbetalinga skjer etter at AFP har starta.
Har du tatt ut mindre enn 100 prosent AFP, vil pensjonsgivande inntekt som er tent opp etter at du tok ut AFP første gong, føre til lågare AFP.
Det er skattemyndigheitene som fastset kva inntekt som er pensjonsgivande og kva inntekt som ikkje er det.
Den månadlege utbetalinga vert rekna som ei førebels utbetaling. Endeleg utrekning er klar først etter at inntekta du har meldt, er kontrollert mot likninga for året. Du må sjølv sjekke at du har meldt riktig forventa inntekt, og du må sjølv melde frå om endringar i inntekt til oss.
Blir du trekt i lønn for ferie tar vi omsyn til dette. Vi reknar ut etter faktisk utbetalt inntekt.
Feriepengar
Har du gått direkte frå full stilling til 100 prosent AFP, vil feriepengar frå den avslutta stillinga ikkje påverke AFP. Dette gjeld sjølv om utbetalinga skjer etter at AFP har starta.
Har du tatt ut mindre enn 100 prosent AFP, vil feriepengar som er tente opp etter at du tok ut AFP første gong, føre til lågare AFP. Du må sjølv se til at at feriepengane er tatt med i inntekta du har meldt til oss.
Utrekning av pensjonsgrad
Beløpet på 15 000 kroner er eit toleransebeløp for eventuell ny utrekning av pensjonen, og ikkje eit fribeløp. Når pensjonsgivande inntekt er større enn toleransebeløpet på 15 000 kroner, vert pensjonen redusert i forhold til ein utrekna pensjonsgrad. Den nye pensjonsgraden vert rekna ut frå pensjonsgivande inntekt, inkludert toleransebeløpet på 15 000 kroner.
Utrekning av pensjonsgraden skjer slik:
(Forventa framtidig inntekt / tidlegare inntekt*) x 100 = X
Vi stryk desimalane og rekner med heile prosenttal. Pensjonsgraden er lik 100 - X.
Redusert AFP vert fastsett ved at full AFP vert multiplisert med pensjonsgraden.
* Tidlegare inntekt vert fastsett av NAV då du tok ut AFP. Tidlegare inntekt vert rekna ut på grunnlag av dei tre beste av dei fem inntektsåra før året før pensjoneringsåret.
Døme 1
Per har starta AFP, men forventar å tene litt på småjobbar det komande året. Forventa framtidig inntekt er 75 000 kroner. Tidlegare inntekt er fastsett av NAV til 425 000 kroner. Pensjonsgraden til Per vert rekna ut slik: (75 000/425 000) x 100 = 17,64. 100 - 17 = 83. Pensjonsgraden til Per er 83.
Etteroppgjer
Når skatteoppgjeret kjem kvart år, gjer vi eit etteroppgjer. NAV reknar ut etteroppgjeret når du er mellom 62 og 64 år. Frå det året du fyller 65 år, er det vi som reknar ut etteroppgjeret.
Om den faktiske inntekta di etter at du starta AFP avvik med meir enn 15 000 kroner frå den inntekta pensjonen din er rekna ut etter, fastset vi ein ny pensjonsgrad. Då får du anten etterbetalt pensjon, eller du må betale tilbake dersom du har fått for mykje utbetalt.
Døme 2
Per forventa ei framtidig inntekt på 75 000 kroner. Når skatteoppgjeret kjem, viser det seg at inntekta vart litt høgare enn forventa. Inntekta var 88 000 kroner. Differansen mellom forventa inntekt og faktisk inntekt er 13 000 kroner. Dette beløpet er innanfor toleransebeløpet på 15 000 kroner og fører ikkje til endring i pensjonen.
Døme 3
Per forventa ei framtidig inntekt på 75 000 kroner. Når skatteoppgjeret kjem, viser det seg at inntekta vart litt høgare enn forventa, og Per har ikkje meldt frå om endra framtidig inntekt. Inntekta var 105 000 kroner. Differansen mellom forventa inntekt og faktisk inntekt er over toleransebeløpet på 15 000 kroner.
Per får brev med forklaring på etteroppgjeret. Dersom deler av inntekta skal haldast utenfor etteroppgjøret, må Per dokumentere dette. Se sjekklista for kva som må dokumenteras. Om heile inntekta skal inngå i etteroppgjeret blir ny pensjonsgrad: (105 000/425 000) x 100 = 24,70. 100 - 24 = 76. Per sin pensjonsgrad er 76. Pensjonen blir endra og vi vurderer å kreve tilbake for mykje utbetalt pensjon.